Ağaç Malzemenin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Ağaç malzemenin rengi, parlaklığı, kokusu, tadı, tekstür, lif yapısı ve dış görünüm gibi birçok fiziksel özellikleri bulunmaktadır.

Bu özellikler sayesinde ahşabın cinsi ve ömrü tayin edilebilmektedir.

Renk

Ağaçta odun kısmı beyazdan siyaha kadar neredeyse bir kartela gibi bütün renk çeşitliliğini içerir. Renk farklılıkları, küçük bir odun parçasında dahi fark edilebilir.

Parlaklık

Bazı ağaç türlerinin odunları doğal bir parlaklığa sahiptir. Cila uygulanarak elde edilen parlaklık ise yüzeyseldir.

Koku

Odunun kokusu, içindeki uçucu maddelerden kaynaklanır. Bu maddeler, en çok öz odununda mevcuttur ve bu yüzden öz odun daha fazla kokar. Bu maddelerin uçucu olması nedeni ile ağaç malzemeler açık havada bırakıldıkları takdirde zamanla kokularını kaybederler. Bu nedenle koku en çok taze kesilmiş ağaç yüzeylerinde mevcuttur.

Tat

Tat, koku gibi uçucu maddelerden dolayı odunda bulunan bir özelliktir. Bundan dolayı yeni kesilen ağaç yüzeylerinde daha belirgindir. Bu yabancı maddeler, öz odunda diri odundan daha fazladır.

Tekstür, Lif yapısı ve Dış Görünüş
Kaba, ince, orta, tekdüze veya düzensiz tekstür genellikle lif yapısının benzer özelliklerine verilen adlardır.

Ağaçta Ses İletme

Aynı türden;

• Kuru ağaçlar yaş ağaçlara;
• İnce, sık ve düzgün dokulu ağaçlar, kaba, seyrek ve karışık dokulu ağaçlara
• Sağlam ağaçlar da çürümüş ağaçlara göre sesi daha iyi iletirler.

Bu özellik tomruk seçiminde ölçü olarak kullanılmaktadır.

Tomruğun bir başından vurulduğu zaman diğer başına kulak dayanıp dinlenecek olursa, sağlam ve hastalıksız ağaç net bir akis verir.

İç kısımda çürüme başlamışsa ses boğularak koflaşır.

Ladin gibi ince dokulu bazı ağaçlar ses titreşimlerini iyi yansıtır.

Ağaçta boy yönünde de ses iletme, elyafa dikey yönden daha fazladır.

Ağaçta Isı İletimi

Ağaç genel olarak ısıyı iyi ileten bir yapıda değildir.

Sert, sıkı dokulu ve yaş ağaçlar; yumuşak, seyrek dokulu, kuru ağaçlara göre ısıyı daha fazla iletirler.

Ağaçlarda elyaf yönünde ısı iletimi, elyafa dikey yönden fazladır.

Ağaçta Elektrik İletme

Ağaç, ısı için olduğu gibi elektrik akımı içinde iyi bir iletken değildir.

Hatta tam kuru (%0 nem derecesine getirilmiş) ağaçta akım iletme yeteneği sınırlıdır.

Ancak, ağaçta nem oranı arttıkça elektrik akımı iletme yeteneği buna doğru orantılı olarak artar.

Hangi Ağaç Serttir? Ağaçlarda Sertlik

Ağaçta sertlik denildiğinde, çeşitli kesit yüzeylerini, basınç veya darbe yoluyla ezmeye (deformasyon) çalışan daha sert bir cisme karşı gösterdiği direnç anlaşılır.

Genel olarak sık dokulu, kuru ve ağır ağaçlar; gevşek dokulu, yaş ve hafif ağaçlara göre daha serttir. Ayrıca, bir ağaçta göbek odun, yalancı odundan serttir. Genel bir kural olarak çukur ve sulak yerlerde yetişen ağaçlar, yüksek ve kurak bölgelerde yetişen ağaçlara oranla yumuşak olur. En sert ağaçlar ise çoğunlukla tropikal bölge ağaçlarıdır.

Yapılan denemelere göre sertlik derecelerine göre şu şekilde gruplandırılır.

1. Çok Yumuşak Ağaçlar (kavak, ıhlamur, göknar)
2. Yumuşak Ağaçlar (tik, kiraz, huş, kızılağaç, ladin, çam)
3. Orta Sert Ağaçlar (gürgen, fındık, karaağaç, kestane)
4. Sert Ağaçlar (ceviz, akçaağaç, dişbudak)
5. Çok Sert Ağaçlar (şimşir, meşe)
6. En Sert Ağaçlar (abanoz, kara meşe, kayacık)

Ağacın İç Yapısı Nasıl?

Ağacın yapısını inceleyebilmek ve onu yeterince tanıyabilmek için ağacın kesitlerinin alınması gerekir. Ağacın kesitinin alınması ile ortaya çıkan kısımları aşağıdaki gibidir:

Ağacın özü

Gövde boyunca uzanır. Yuvarlak veya çok kenarlı olabilir. Ağacın türüne göre 1-3 mm çapındadır. Bazı ağaçlarda bu rakam değişir. Örneğin; balsa ağacında öz 15 mm çapındadır. Yaşlı ağaçlarda öz kurur, boşalır.

İç odun (göbek odun)

Özün çevresindeki bölümdür. Yaşamını tamamlamış, sertleşmiş
ve odunlaşmış gözelerden oluşur. Çoğunlukla koyu renklidir. Yaşayan ağaçta iç odunun kalınlığı her yıl artar.

Dış odun (yalancı odun)

İç odunla kabuk arasındaki bölümdür. İç odundan daha yumuşaktır. Yaşayan gözelerden oluşur. İçinde besin maddeleri bulunan, köklerin topraktan emdiği su, dış odun aracılığı ile yapraklara kadar iletilir. Dış odun, ağaçta aşağıdan yukarı doğru
besi suyu iletimini sağlar.

Kambiyum (kambium)

Dış odun ile kabuk arasında bulunur. Ağacın yaşamını ve büyümesini sağlayan bölümdür. Kambiyum, kendiliğinden yeni hücreler oluşturma görevini üstlenmiştir. Kambiyumun öz tarafında oluşturduğu yeni hücreler, ağacın dış odununu büyütür, ağacı
kalınlaştırır. Kambiyumun dış tarafında gelişen yeni hücreler kabuğu yeniler.

Deri Doku

Kambiyum, ağaç gövdesinin dışına doğru deri doku ile sarılıdır. Ağ delikli
gözelerden, kalbur damarlardan oluşan deri doku; yapraklarda değişime uğrayarak yararlı hâle
gelen besi suyunu iletir. Deri dokudaki iletim, yukarıdan aşağıya doğrudur. Ağacın ve özellikle
kambiyumun beslenmesi bu iletime bağlıdır.

Kaynak : Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Alanı Birleştirme Teknikleri 9 Ders Kitabı