Helisel dişleri yardımıyla malzeme içinde ilerleyerek delme işlemi yapan kesicilere matkap ucu denir. Matkap uçları, dairesel delikler açan kesici takımlardır.
Diğer bir tanımla; silindirik veya köşeli deliklerin delinmesi, açılmış deliklerin genişletilmesi, delik ağızlarına havşa açma gibi işlemlerde kullanılan kesicilere genel olarak matkap ucu adı verilir.
Delik delme işlemi, bir eksen etrafında dairesel hareketle yapılan kesme sonucunda gerçekleştirilir.
Matkap uçları; elektrikli ve şarjlı matkaplarla, sütunlu tezgah matkaplarla kullanıma uygundur.
Matkap Ucu Çeşitleri ve Ahşap Delik Açma Uçları
Ahşap Matkap Uçları
- Metal delme uçlarıyla ahşap delinebilir ancak tam verim alınması için gerçek ahşap matkap uçları kullanılmadır.
Ağaç, metal, plastik ve diğer çeşitli gereçlerin delinmesinde ve zıvana deliği açma işlemlerinde kullanılır.
- Talaş boşaltma işlemi gövde üzerinde bulunan helisel kanallarla sağlanır.
- Helisin ön kenarı ince bir set şeklinde çıkıntılı ve keskin yapılmıştır.
- Bu set, delinen deliğin yan yüzeylerinin temizlenmesini sağlar.
- Matkap uçları piyasada, 1 mm ile 40 mm arasında değişen çaplarda bulunur. 40 mm’den daha geniş matkap uçları özel üretim olarak temin edilmektedir.
- Delik makinesi ve el breyzleri (matkaplar) ile kullanılır.
- Helisel matkaplar, ağız şekilleri yönünden bazı değişiklikler gösterebilir.
Merkezlemeli Uçlu Ahşap Matkap Uçları
- Merkezlenme ucu vida şeklinde olan merkezli matkaplara vidalı merkez uçlu matkaplar denir.
- Genellikle büyük çaplı deliklerin delinmesinde kullanılan matkaplara merkezli matkaplar denir.
- Merkezlenme uçları üçgen, piramit veya vida şeklinde yapılmış olup bir yanında ön kesici uç, diğer yanında ise kesici ağız bulunur.
- Merkezli ahşap pahalı olduğundan genelde demir delme uçları ahşap için tercih edilir.
Havşa Matkapları
- Bu matkaplar delik ağızlarına havşa açmak için kullanılır.
- Tek veya çok kesici ağızlıdır.
- Gömme başlı vida deliklerinin veya kavela (ağaç çivi) deliklerinin ağızlarına, havşa matkabı ile konik havşalar açılır. (Görsel 3.5).

Selfcut Yaprak/Kelebek Matkap Uçları
Self-Cut Speed yaprak matkap ucu, belirli bir çapta delik delmeye yarar.
Çok zaman ahşap mumluklar yada belli bir oranda oyuk açma işleri için kullanılır.
Kendinden beslemeli, dişli uçlar çok az zorlanmayla yüksek hızlı delme olanağı sunar
Özel yaprak şekli sayesinde hızlı sonuçlar için hızlı talaş atımı mümkündür
Ürün testlerinde bu delme ucu, standart yaprak uçlarına oranla 10 kat daha hızlı delik açar Self-Cut Speed Yaprak Ucu, son derece hızlı delik açma performansı sunar.
Sert ve yumuşak ahşap, hafif inşaat malzemeleri ve alçı panellerle kullanım için uygundur.
Genelde 1/4 inç altıgen şaft sistemine sahiptir ve şarjlı – elektrikli matkaplarla kullanımda en iyi sonuçları verir.
Kaynak : Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Alanı Birleştirme Teknikleri 9 Ders Kitabı